´Iedereen beseft dat de taart groter kan´
CLIC zette met een aantal andere partijen deze maand zijn handtekening onder de Green Deal Zero-Emissie Stadslogistiek (ZES) van de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Richard Hoving is als lead mobiliteit bij Amsterdam Economic Board de aanjager van de omvangrijke samenwerking. “Ook bedrijven die elkaars concurrent zijn, merken dat er een enorme markt ligt in de emissievrije stadslogistiek en dat we die taart samen nog groter kunnen maken.”
Richard Hoving houdt zich sinds vijf jaar exclusief bezig met groene mobiliteit. Dat doet hij voor Amsterdam Economic Board (de Board), een netwerkorganisatie die voor 60 procent wordt gefinancierd door overheden in de metropoolregio Amsterdam, voor 20 procent vanuit het bedrijfsleven en nog eens voor 20 procent door kennisinstellingen. De Board houdt zich onder meer bezig met thema’s als circulariteit, energietransitie, digitalisering, gezondheid en het aantrekken van talent. “Ik houd me vanuit twee invalshoeken bezig met het thema mobiliteit: vanuit de goederenkant met stadslogistiek en vanuit de personenkant door het stimuleren van de fiets als vervoersmiddel”, aldus Hoving. “Mijn taak is daarbij het aanjagen van initiatieven en het leggen van contacten tussen overheden, marktpartijen en kennisinstellingen.”
‘We kunnen het niet alleen’
De introductie van groene, emissievrije stadslogistiek is het gevolg van de landelijke Green Deal en moet vooral regionaal worden uitgerold. Hoving: “Het werd me meteen duidelijk dat deze enorme opgave alleen tot uitvoer te brengen is als die op regionaal niveau wordt opgepakt: door provincies, gemeenten, bedrijven en hogescholen en universiteiten. De verbinding en samenwerking tussen die spelers is niet vanzelfsprekend. Mijn werk lijkt wat dat betreft op het werk dat de ontwikkelaars en co-creators van CLIC doen.”
De Green Deal ZES, die deze maand door CLIC is ondertekend, is een intentieverklaring waarmee partijen een inspanningsverplichting aangaan richting emissievrije stadslogistiek. “Het zou niet werken als we het financieel en juridisch al te beladen hadden gemaakt. Wie de Green Deal ZES ondertekent zegt daarmee in feite: ‘we kunnen het als organisatie niet alleen’. De partijen die de verklaring hebben getekend, doen daarmee de toezegging om kennis te delen, elkaar te inspireren en om elkaar om hulp te vragen. Dat geldt zowel voor de triple helix tussen overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen als voor de private partijen onderling.”
Servicelogistiek met goederenbakfiets
Als voorbeeld van zo’n vruchtbare samenwerking noemt Hoving het snellaadstation voor elektrische vrachtvoertuigen op het bedrijventerrein in Duivendrecht. “Of dat openbaar of juist particulier moest worden gemaakt, en hoe dan, wist niemand. Uiteindelijk hebben hebben de gemeente Ouder-Amstel, stadsdistributeur Deudekom en projectbureau MRA-elektrisch gezorgd voor een slim laadstation dat publiek toegankelijk is en gesitueerd is op een plek waar veel partijen in de stadslogistiek er goed gebruik van kunnen maken.” Een ander voorbeeld is voorgekomen uit een onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) naar het gebruik van e-bakfietsen in de servicelogistiek.
“Dat beviel bij het servicebedrijf Feenstra zo goed dat het bedrijf zijn monteurs tegenwoordig op goederenbakfietsen de stad in stuurt en niet meer met vervuilende en onnodig ruimte vragende bestelbusjes.” De private partijen die met elkaar samenwerken in het kader van de Green Deal ZES zijn soms ook de concurrenten van elkaar. “Die laten elkaar lang niet altijd het achterste van hun tong zien”, aldus Hoving, “maar ook de bedrijven die elkaars concurrent zijn, merken dat er een enorme markt ligt in slimme en schone stadslogistiek en dat we die taart samen nog groter kunnen maken zodat iedereen uiteindelijk baat heeft bij de samenwerking. We gaan niet zeggen: we willen van elke bedrijfstak maar één onderneming als lid. We willen juist zo veel mogelijk kruisbestuiving. Zo werken we in de Green Deal ZES met partijen in de bouwlogistiek, de foodlogistiek, afvaltransport en de servicelogistiek. Dat zijn allemaal heel verschillende logistieke ketens, maar ze kunnen heel veel van elkaar opsteken.”
Slagkracht en lef
Een partij die deze maand ook de Green Deal ZES ondertekende en waarvan volgens Hoving veel geleerd kan worden, is het initiatief Coding the Curbs. De mensen achter dat initiatief willen een digitale laag aanbrengen boven op de fysieke infrastructuur. “Die is nu nog heel statisch en bestaat vooral uit borden die bijvoorbeeld aangeven waar iemand wel en niet kan parkeren. Dat kan veel flexibeler. Waarom zou iets wat doordeweeks een laad- en losplek is in het weekend geen terras kunnen zijn? Ook kunnen we met die flexibiliteit voorwaarden gaan stellen. Bijvoorbeeld: als een logistieke partij met een schoon vervoersmiddel werkt, kan het een laad- en losplek krijgen die dichter bij de bestemming ligt.” Een ander interessant concept volgens Hoving is Open Waste. “Alle bedrijfsafvalinzamelaars rijden nu nog met hun eigen vuilniswagens de stad in. Dat kan veel efficiënter als die bedrijven hun wagenpark gaan delen in een soort white label-constructie. Er wordt nu door een aantal van die bedrijven gewerkt aan een systeem waar ze de verdeling vervolgens aan de achterkant regelen.”
“Mijn grote les van de afgelopen vijf jaar is in elk geval dat we met z’n allen meer moeten openstaan voor nieuwe ideeën. Je komt gezamenlijk veel verder dan alleen, mits je kennis met elkaar weet te delen en elkaar weet te inspireren”, aldus Hoving. “Ook heb ik geleerd hoe belangrijk het is dat je elkaar ook fysiek ontmoet, wat in de afgelopen periode natuurlijk lang lastig is geweest.” Daarin zit volgens Hoving ook een groot deel van de charme van CLIC. “Daar gebeurt lokaal wat wij op regionale schaal doen. En als het gerealiseerd is ook met die fysieke component. Ik ben ook verrast door de slagkracht en het lef waarmee CLIC van de conceptfase naar de realisatiefase gaat. Het is mooi om te zien hoe snel dat gaat zonder dat van tevoren zeker is hoe alles wordt ingericht. Men laat een en ander nog een beetje open en die flexibiliteit vind ik gaaf om te zien.”
Ook kan CLIC volgens Hoving een grote rol spelen in een belangrijke slag die nog moet worden gemaakt. “Dat is dat grote werkgevers in de metropoolregio slim en schoon stadsvervoer gaan opnemen in hun inkoopvoorwaarden. Veel bedrijven stellen hierin nog weinig eisen aan hun leveranciers, waardoor vooral de kleinere leveranciers nog niet heel erg bezig zijn met schone stadsdistributie. CLIC kan eraan bijdragen dat zulke logistiek de nieuwe standaard wordt.”