‘We moeten toe naar een gezamenlijke supply chain’
Essent wordt de energiepartner van CLIC. Beide partijen hebben de ambitie om samen aan de rand van Amsterdam een geïntegreerde energieoplossing met daarbij een van de grootste en innovatiefste elektrische laadplatformen voor busjes en vrachtwagens van Nederland realiseren. Door een veelheid van slimme oplossingen moet het platform moet jaarlijks goed zijn voor 30 miljoen schone transportkilometers in de stad Amsterdam en de omliggende regio.
John van den Berg is verantwoordelijk voor het goed verlopen van de Operations van Lekkerland in Nederland. Hij spreekt dagelijks talloze mensen in verschillende functies, bijvoorbeeld bij de drie distributiecentra in Waddinxveen, Meppel of Son & Breugel. Bij de laatste is ook het hoofdkantoor gevestigd. Daarnaast heeft Lekkerland verschillende hubs verspreid over het land, kortgezegd overslagplekken waar ladingen van grote naar kleine voertuigen worden verplaatst.
Lekkerland is ook actief in Spanje, België, Luxemburg en Duitsland. In 2020 leverden 5.000 medewerkers aan ruim 85.800 verkooppunten door heel Europa. Lekkerland maakt deel uit van de REWE Group, een van de grootste supermarktconcerns van Europa. In Nederland is Lekkerland indirect te vinden als specialist in on-the-go consumptie bij pompshops, treinstations en luchthavens, foodservice in retail (outlets), fastservice restaurants, kleine supermarkten, vakantieparken, pretparken en tabak- en gemakzaken.
Lekkerland ondertekende het convenant ‘Green Deal Zero Emissie Stadslogistiek 2025’ en verminderde in 2020 zijn CO2-uitstoot al met 24 procent, ten opzichte van 2015. Lekkerland is koploper met een plan van aanpak voor een 4de Lean&Green ster, op weg naar het behalen van de CO2-doelstellingen uit het Klimaatakkoord van Parijs en een absolute reductie van de CO2-uitstoot. Ook is Lekkerland in afwachting van een ISO 14001-milieucertificaat.
Momenteel onderzoekt Lekkerland samen met andere partijen de verbetering van stadslogistiek, bij CLIC. “De maatschappij verandert constant en daarop geven wij als grote foodpartij een oplossing”, zegt Van den Berg. “Consumenten vragen bijvoorbeeld om ‘gemak’, in steeds grotere mate. Hoe dat eruitziet, verschilt per generatie. Het is een uitdaging voor de foodbranche om daarin te voorzien.”
Hoe werkt dat door in de praktijk?
“Toen ik jong was en ik wilde naar de supermarkt, zorgde ik ervoor dat ik er vóór 18:00 uur was, want dan gingen alle winkels dicht. Ik kon naar het benzinestation voor een blikje cola en dat was het wel zo’n beetje. Nu worden we 24/7 bediend. Als mijn dochter en ik besluiten sushi te eten en ik suggereer het dichtstbijzijnde restaurant, kijkt ze me al raar aan. We kunnen de sushi toch binnen een kwartier thuis laten bezorgen?”
Bepaalt de consument hoe de logistiek zijn werk gaat doen?
“Die menskant is leidend. Het begint bij de invulling van dat gemak. Hoe bedienen we de consument? Daarna bekijken we het vervoer. Bijvoorbeeld met onze vrachtwagens met drie temperatuurzones of zon gekoelde busjes. Zo schoon en ook zo veilig mogelijk. We hebben daar bij Lekkerland allerlei ideeën over, waar we graag over sparren met andere partijen. Ook dat kan alleen met mensen.”
Een voorbeeld van zo’n invulling is lokaal leveren, met kleine elektrische voertuigen. Is dat de oplossing?
“Vanuit logistiek opzicht is het een goed idee, maar het kent ook ongewenste bijkomstigheden. Zware last verdelen over kleine voertuigen betekent meer voertuigen en dus ook drukkend gewicht op meer rubberen banden.
Dat kun je doorvertalen naar meer slijtage en dus ook meer fijnstofuitstoot. Dat is één voorbeeld. Het gaat erom dat je het totaalplaatje bekijkt. Natuurlijk zijn grote vrachtwagens in krappe binnensteden onwenselijk, maar lading opsplitsen is niet zaligmakend. We denken daar bij Lekkerland over na, maar hebben niet alle wijsheid in pacht. Daarom is samenwerken zo belangrijk.
Bij Lekkerland bedienen we een eigen supply chain. Andere bedrijven hebben weer hun eigen supply chain. Door te combineren kunnen we elkaar aanvullen en beter maken. Het moeilijke is dat ieder bedrijf wat wil verdienen aan zo’n samenwerking. Hoe verdeel je uiteindelijk de boterham? Ik denk dat het helpt om de maatschappij centraal te stellen. Dan kun je een gezamenlijke supply chain creëren waar we allemaal beter van worden.” Het ideaal komt dus eerst? “Ik denk dat het eerder noodzaak is dan een ideaal. Daar worden wij als bedrijf ook beter van: als ik nu een rit van 4 kilometer door de stad maak, doe ik daar 45 minuten over omdat het overal vast staat. Dat moet anders kunnen.”
Kan de supply chain ook commercieel in je voordeel werken?
“In de foodservice zijn genoeg voorbeelden van restaurants met een vergelijkbaar aanbod. Het verhaal achter de producten – waar komt het vandaan, hoe is het geproduceerd, hoe is het hier gekomen – wordt daarom steeds belangrijker. Met een duurzame supply chain kun je je onderscheiden tegenover de consument.”
En het ideaal?
“Ik denk dat intrinsieke motivatie belangrijk is voor iedereen die deel uitmaakt van de supply chain. Ik ben zelf een aantal keer met een vriend naar Afrika gereisd om daar bomen te planten vanuit een liefdadigheidsproject.
Natuurlijk was het voor onszelf leuk om op reis te gaan en in aanraking te komen met andere culturen, maar we zijn daar ook na gaan denken over de verantwoordelijkheid van grote bedrijven. Hoeveel komt er terecht van de duurzaamheidsbeloftes? Sustainability is een veel gebruikte marketingterm, maar we zullen er als individuen naar moeten handelen, of we nu consument zijn of onderdeel van een bedrijf. Ik doe dat ook voor mezelf, want ik wil in een fijne omgeving wonen, met groen en zonder plastic troep op straat. Toch vraag ik me oprecht af hoe de wereld eruitziet voor de generaties na ons. Daar kunnen we niet omheen. Wat er nu op CLIC gebeurt, is een mooi voorbeeld van een bedrijf dat de handschoen oppakt. Somerset Capital Partners heeft het initiatief genomen een creatief klimaat te creëren voor bedrijven die echt aan de slag willen met dat vraagstuk. De invulling zal in Amsterdam en omgeving booming worden. Ik verwacht dat meer steden iets vergelijkbaars willen.”
CLIC heeft nu al meerdere partijen bij elkaar gebracht. Er is veel kennis en motivatie, dus je zou zeggen dat je een heel eind op weg bent. Wat zijn nu de grootste uitdagingen?
“Allereerst weten we nog niet wat de beste voertuigkeuze is voor de drukke binnenstad. Rijden ze op waterstof, elektriciteit of worden het hybride modellen? Daar moeten we achter zien te komen. Dan is er nog de veiligheidsvraag. Als ieder bedrijf zelfstandig gaat bezorgen in kleinere voertuigen, krioelt het van straks van de bezorgers en dat is niet leefbaar. Waarom niet één busje dat alle restaurants in een gebied belevert, voor verschillende groothandels en leveranciers? Dat kan goed, vanuit een centrale stadshub. Door samen te werken kan het efficiënter. Het zou ook zeker helpen als gemeentes bijvoorbeeld restaurants en leveranciers stimuleren zo’n samenwerking op te zetten.”
Durven concurrenten zo’n nauwe samenwerking aan?
“Het doel zou moeten zijn om niet alleen zelf beter te worden, maar ook tevreden te zijn als we het verschil kunnen maken voor ondernemers, consumenten én de generaties na ons.”
Gaat dat dan wel snel genoeg?
“Natuurlijk zou het ideaal zijn als we recht op ons doel afgaan, maar daarvoor is het te complex. Laten we er tevreden mee zijn dat we een helder gezamenlijk doel voor ogen hebben en genieten van de samenwerking in de weg ernaartoe. Elektrische vrachtwagens zijn bijvoorbeeld helaas nog geen volwaardige vervanging voor verbrandingsmotoren. Er spelen veel belangen; complete economieën draaien op het oude model. Maar we gaan er komen. CLIC is een goede aanjager en creëert iets wat andere steden wereldwijd kan inspireren.”
Wat zou helpen bij het versnellen van het proces?
“Gemeentes zouden ondernemers en leveranciers beter kunnen helpen. Somerset faciliteert nu CLIC in de regio van Amsterdam en dat is lovenswaardig. Het zou nog sneller gaan als de overheid dit actief oppakt en projecten initieert. We hebben allemaal behoefte aan betere logistiek, we kunnen niet zonder veilige, schone steden, waar de juiste goederen op het juiste moment en op de juiste manier worden geleverd.”